ಚೌಕಭಾರ - ಭಾಗ ೨

ಚೌಕಭಾರ - ಭಾಗ ೨
-------------------------

ಚೌಕಭಾರ  ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲ ಲೇಖನ ಬರೆದಾಗ, ನನ್ನ ಪರಿಚಿತರಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ನೆನಪುಗಳನ್ನ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದ್ದು, ಅವರ ಸವಿ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೆ ಪ್ರೀತಿಯ ಧನ್ಯವಾದಗಳು. ಈಗ ಮುಂದಿನ ಭಾಗವನ್ನು ಬರೆದಿರುವೆ.

ನನ್ನ ಮಗಳು ಚಿಕ್ಕವಳಿದ್ದಾಗ ಹರಿಹರದ ಹರಿಹರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದೆವು. ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕಟ್ಟೆ ಮೇಲೆ ಕಂಡ ಚೌಕಬಾರ ಕೆತ್ತನೆ ತೋರಿಸಿ ಸ್ಕೇಲ್ ನಿಂದ ಎಷ್ಟು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಗೆರೆ ಎಳೆದಿದ್ದಾರೆ! ಅಲ್ವ ಅಮ್ಮ ಅಂತ.. ನಾವು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಂಕೆ-ಸಂಖ್ಯೆ ಬರೆಯುವ ಪುಸ್ತಕದ ಹಾಳೆ ಇದ್ದ ಹಾಗೆ ಇದೆ ಅಂತ. ನಂತರ ಕೋಟಿಪುರದ ಕೋಟೇಶ್ವರ, ಹಾವೇರಿಯ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದಾಗ ಅಮ್ಮ ಇಲ್ಲೂ ಅದೇ ಥರ ಇದೆಯಲ್ಲಾ ಎಂದು ತುಂಬಾ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಪಟ್ಟಳು. ಅಮ್ಮ, ನಾವು ನೋಡಿರುವ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಥರ ಗೆರೆಗಳು, ಚೌಕಗಳಿವೆ. ಯಾಕೆ? ಏನು ಮಾಡುತಿದ್ದರು? ಮಗಳಿಗೆ ಅದು ಚೌಕಬಾರ ಆಟ, "ನಿನ್ನ ಹಾವು-ಏಣಿ" ಆಟದ ಥರ ಮನೆ ಆಟ(Board  game ). ಹೇಗೇ ಆಟ ಆಡುತ್ತಾರೆ, ಕವಡೆ ಅಂದ್ರೆ ಏನು? ಅಂತ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು?  ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ತುಂಬಾ ಹಳೆಯ ಆಟ ಅಂತ ಹೇಳಿದ್ರೆ... ಅಜ್ಜಿಗೂ ಗೊತ್ತ? ತಾತು,ಪೆರಿಗೂ ಗೊತ್ತ? ಅವರಜ್ಜಿ,ತಾತಗೂ ಗೊತ್ತ? ಎಲ್ಲ ಅಜ್ಜಿ ತಾತಗೂ ಗೊತ್ತ? ಆಗಲೇ ಕವಡೆಗಳು ಇತ್ತಾ? ಅಂತ ನೂರೆಂಟು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು. ಕವಡೆನ Dice ರೀತಿ ಬಳಸುತ್ತೇವೆ. ಕವಡೆ ಅಂದ್ರೆ ಕಪ್ಪೆ ಚಿಪ್ಪು ತರ ಇರುತ್ತೆ ಅಂದ್ರೆ, ಎಲ್ಲರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ತಂದಿದ್ರ? ಅದನ್ನ ಗೊಂಬೆಗಳ ತರ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡೋಕ್ಕೆ ಆಗಲ್ಲವಾ? ಅಂತ ಮತ್ತೊಂದಿಷ್ಟು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು. ಕವಡೆ ಸಿಗದೇ ಇದ್ದರೇ! ಅಂತ ಮಗದೊಂದು ಪ್ರಶ್ನೆ... ಆಗ ಹುಣಸೆ ಬೀಜನ ಉರುಟು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಉಜ್ಜಿ ಉಜ್ಜಿ ಒಂದು ಕಡೆ ಬಿಳಿ ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ದ್ವಿ. ಅದನ್ನ ಕವಡೆ ತರ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತ ಇದ್ವಿ ಅಂತ ಹೇಳಿದೆ. ಕಾಯಿಗಳಿಗೆ ಏನು ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ರಿ ಅಂದಾಗ ಶೇಂಗಾ ಬೀಜ, ಹುರುಗಡಲೆ ಅಂತ ಹೇಳಿದೆ. ಯಾಕೆ! ಅಂತ ಕೇಳಿದ್ರೆ ಆಟ ಆದ ಮೇಲೆ ತಿನ್ನೋಕ್ಕೆ ಅಂತ ಅಂದೇ ;-)  ೫ ಮನೆ ಯಾಕೆ ಅಂತ ಕೇಳಿದ್ರೆ, ನಂ ತಲೆ ಕೆರೆದುಕೊಂಡೆ.. ಛೆ! ಈ ಆಟ ಚಿಕ್ಕವಳಾಗಿದ್ದಾಗಿಂದ ಆಡ್ತಾ ಇದ್ರೂ ನಂಗೆ ಏನು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲವಲ್ಲ ಅಂತ ಅನಿಸಿತು.

ಆವಾಗಿನಿಂದಲೇ ಈ ದೇಶಿಯ ಆಟಗಳ ಕುರಿತು 'ಗುಂಗಿ ಹುಳ' ನನ್ನ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಿದ್ದು. ನನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ಈ ಆಟವನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡಬೇಕು. ನನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಬೇರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೂ ಕೂಡ ನಾವು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಆಡಿದ ಆಟಗಳನ್ನು ಹೇಳಿಕೊಡಬೇಕು ಅಂತ ಅನ್ನಿಸಿದ್ದು. ನಾನು ನನ್ನ ಕನಸಿನ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುವಾಗ, ಅಮ್ಮ, ನಂಗೆ ಯಾವಾಗ ಆಟ ಹೇಳಿಕೊಡ್ತೀಯಾ ಅಂತ ಕೇಳಿದಳು. ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ, ಮುಂದಿನ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಡ್ತೀನಿ ಅಂತ ಹೇಳಿದ್ದೆ. ಅದರಂತೆ, ಈ ಬಾರಿಯ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅವಳಿಗೆ ಚೌಕಾಬಾರದಲ್ಲಿ ತುಸು ಆಸಕ್ತಿ ಹುಟ್ಟಿಸಿರುವೆ.  

- ಎಸ್ ಎನ್ ತನುಶ್ರೀ
 ೨೨/೦೭/೨೦೧೯

ಚೌಕಭಾರ

ಚೌಕಭಾರ

ಈ ಸಲ ಬೇಸಿಗೆ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಬೇಜಾರೂ. ಹೊರಗಡೆ ತುಂಬಾ ಬಿಸಿಲು ಆಡೋಕ್ಕೆ ಆಗೋಲ್ಲ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಏನಾದ್ರು ಚಟುವಟಿಕೆ ಮಾಡೋಣ ಅಂದ್ರೆ ಅದೂ ಬೇಜಾರು. ನಾವು ಚಿಕ್ಕವರಿದ್ದಾಗ ಏನು ಮಾಡ್ತಾಇದ್ವಿ ಅಂತಾ ಯೋಚನೆ ಮಾಡಿದಾಗ, ಬಾಲ್ಯದ ಸವಿನೆನಪುಗಳ ಫ್ಲಾಶ್ ಬ್ಯಾಕ್... ಮುಖದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮುಗುಳ್ನಗೆ, ಮನಸ್ಸು ಉಲ್ಲಸಿತ. ಏನಪ್ಪಾ  ಅಂಥಾದ್ದು ಅಂತ ಯೋಚನೆ ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ದೀರಾ? ಅದುವೇ ಚೌಕಭಾರ. ಅವಳಿಗೆ ಚೌಕಭಾರ ಹೇಳಿಕೊಡೊಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆ ಸಮಯ ಅಂತ ಕಾರ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಇಳಿಸಿದೆ.

ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಅಂದ್ರೆ ಅಕ್ಷರಶ: ಎಲ್ಲರೂ ಚೌಕಭಾರ ಪ್ರಿಯರೇ. ಕವಡೆಗಳು ಯಾವಾಗಲು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತೆ. ಶುರುವಾಯಿತು ನಮ್ಮ ಹುಡುಕಾಟ. ಒಂದು ಮಣೆ ಮೇಲೆ ಸೀಮೆಸುಣ್ಣದಿಂದ ೫-ಮನೆ ಚೌಕಭಾರ ಚಿತ್ರ ಬರೆದಿದ್ದು ಆಯಿತು. ಮಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡು ಅಡುಗೆ ಮನೆಗೆ ನುಗ್ಗಿದ್ದಾಯಿತು.. ಅಡುಗೆಮನೆ ಯಾಕೆ ಅಂತೀರಾ? ಬೇಕಲ್ಲ ಆಡೋಕ್ಕೆ ಕಾಯಿಗಳು. ೪- ಹುಣಸೆ ಬೀಜ, ೪-ಪಿಸ್ತಾ ಸುಲಿದ ಸಿಪ್ಪೆ , ೪-ಅಡಿಕೆ ಚೂರುಗಳು. ಇನ್ನೊಂದು ಕಾಯಿಗೆ ಏನು ಮಾಡುವುದು? ಶೇಂಗಾ ಬೀಜ, ಹುರುಗಡಲೆ ಕಾಳುಗಳು ಆಗೋಲ್ಲ, ಯಾಕಂದ್ರೆ ನನ್ ಮಗ ಗುಳುಕಾಯ ಸ್ವಾಹಾ ಮಾಡ್ತಾನೆ. ಅಡುಗೆ ಮನೆ ಬಿಟ್ಟು ಅಮ್ಮನ ಹೊಲಿಗೆ ಡಬ್ಬಕ್ಕೆ ಕೈ ಹಾಕಿ ೪-ಗುಂಡಿಗಳನ್ನು ಕಾಯಿಗಳಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದ್ವಿ .

ಅಕ್ಕ-ಪಕ್ಕದ ಮನೆ ಹುಡುಗರನ್ನ ಬನ್ರೋ ಚೌಕಭಾರ ಆಡೋಣ ಅಂತ ಕರೆದಿದ್ದು ಆಯ್ತು. ಆಟದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೇಳ್ತೀನಿ ಕೇಳ್ರೋ ಅಂದ್ರೆ, ಆಂಟಿ ಆಟ ಆಡ್ತಾ ಹೇಳಿಕೊಡಿ ಅಂತಾರೆ. 'ಇಟ್ ಮನೆ ಚಟ್', 'ಮುಟ್ಟಿದ ಮನೆ ಚಟ್', 'ಇಟ್ಟಿದ್ ಕಾಯ್ ಚಟ್', 'ಮುಟ್ಟಿದ್ ಕಾಯ್ ಚಟ್', 'ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ಶ್ಯಾಮ್', 'ಮೂರು ಎಂಟು ಶ್ಯಾಮ್ ', 'ಗಟ್ಟಿ ', 'ಜೋಡಿ ಗಟ್ಟಿ ', 'ಟೊಳ್ಳು ಗಟ್ಟಿ ', 'ಸೀ ಕಾಯ್' ಕೊಡುವುದು ಮುಂತಾದವು ಹೇಳಿದೆ. ಅಂತೂ ಇಂತೂ ಆಟ  ಶುರುವಾಯಿತು. ಶುರುವಿನಿಂದಲೇ ಮಜಾ ಮಜಾ, ದೇವರಿಗೆ, ದಿಂಡರಿಗೆ, ನಮಗೆ ಅಂತ ಹೇಳಿ ಕವಡೆ ಹಾಕುವುದು. ಅಪ್ಪಿ ತಪ್ಪಿ ನಾಲ್ಕೋ, ಎಂಟೋ ಬಿದ್ದರೆ ನಮಗೆ ಅಂತ ಹೇಳೋದು, ಅಥವಾ ಮೂರು ಬಿದ್ದಿದ್ರೆ ನಾಲ್ಕು, ಒಂದು ಬಿದ್ದಿದ್ರೆ ಎಂಟು ಅಂತ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿಸೋದ್ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡಿತಾ ಇರುತ್ತೆ. ಇನ್ನೇನು ನಮಗೆ ಒಂದೇ ಒಂದ್ ಬಿದ್ರೆ ಆಟ ಮುಗಿಯುತ್ತೆ ಅಂತ ಇದ್ರೆ, ಸಾಲು ಸಾಲಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ಎಂಟು ಬೀಳ್ತಾ ಇರುತ್ತೆ. ನಮ್ಮ ಚಡಪಡಿಕೇನು ಏರತಾ ಇರುತ್ತೆ. ಆಡೋಕ್ಕೆ ಶುರುಮಾಡಿ ೨ ಘಂಟೆಯಾದ್ರು ಮುಗಿದಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರ ಮುಖದಲ್ಲೂ ಒಂಥರ ಉತ್ಸಾಹ, ಕಾತುರ. ಎಲ್ಲರಲ್ಲೂ, ಕಾಯಿಗಳನ್ನ ಹೊಡಿಬೇಕು, ನನ್ನ ಕಾಯಿಗಳನ್ನ ಹಣ್ಣು ಮಾಡಬೇಕು.. ಹೇಗೆ ಕಾಯಿಗಳನ್ನ ನೆಡಸಬೇಕು ಅನ್ನೋ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ. ಆಟ ಮುಗಿದಾಗ ಎಲ್ಲರ ಮೈ ಮನಸ್ಸು ಹಗುರ.. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಆಡೋಕ್ಕೂ ತಯಾರ್ !

ನಿಮ್ಮ ಹತ್ತಿರ ವಿಶಿಷ್ಟ/ವಿಶೇಷ ವಾದ ಚೌಕಭಾರ ಅನುಭವ ಇದ್ದರೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಿ.